İşe iade, bir işçinin haklı bir sebep olmaksızın iş sözleşmesini feshetmesi ve iş güvencesini kullanarak işe iade davası ile işe iade talebinde bulunması durumudur. Yeniden işe alınma talebi, iş hukuku kapsamında ele alınan bir dava türüdür, ancak bir çalışan ile işveren arasındaki bir iş sözleşmesinin sonuçlarından biri gibi görünmektedir.
Hepimizin bildiği gibi, işveren ve çalışan arasında imzalanan bir iş sözleşmesi, her iki tarafa da belirli hak ve yükümlülükler verir. Ancak bazı hak, görev ve yükümlülükler içeren bu iş sözleşmesini, önceden tahmin edilemeyen olayların ortaya çıkması durumunda kabul edilemez hale gelebilir.
İşe İade Davası Nedir?
Konu İçeriği
İş kanunlarının işçileri korumak için işyeri güvenliği standartları oluşturduğundan bahsetmiştik. İşçilerin işçilere verdiği bu iş güvencesi kesinlikle sınırsız veya katı bir güvenlik değildir. Yani işe iade davası nedir dendiğinde söylenecek şey iş mahkemesi hiçbir şekilde işverene çalışmak istemediği işçiyle çalışmasına karar veremez.
İşverenlerin, işçileri korumak için tasarlanmış bu yasalar uyarınca, etkilenen işçilerle çalışması istenebilir, ancak hiçbir koşulda bunu yapmaya zorlanamazlar. Yani işveren işçi ile çalışmak istemezse işçinin şartlarına uymayı kabul ederek işçinin iş sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir.
İşe İade Davası Şartları
İş güvencesi ile işe iade başvurusunda bulunabilmek için bazı işe iade davası şartları vardır ve yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu koşullardan şu şekilde bahsedilebilir. İşverenler, işyerinde en az 30 işçi çalıştırmak zorundadır. Yeniden yeterlilik başvurusunda bulunmak isteyen işçi, ilgili iş merkezinde en az 6 aydır çalışmış olmalıdır. İşçi ile işveren arasında süresiz sözleşme olmalıdır. İş sözleşmesi haklı nedenle feshedilemez.
Az önce de belirttiğimiz gibi, işveren iş sözleşmesini feshetmek istiyor ancak makul bir sebep bulamıyorsa, haklı bir sebep göstermelidir. İş kanunu bu geçerli sebepleri belirtemez ve hangi nedenlerin geçerli kabul edileceğine mahkemeler karar verir. İşten çıkarılmanın geçerli sebepleri ise 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesinde düzenlenmiştir. 4857 İşverenin işten çıkarılması hükümsüz ise, işinin iadesi için mahkemeye başvurabilir. 18. maddede yer alan restorasyon talepleri için son tarihleri önemlidir.
İşe İade Davası Süresi
İşçiyi işten çıkaran işverene dava açmak için bir süre vardır. Bu süreye işe iade davası süresi denmektedir. Bu süre 30 gündür. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 20. maddesi uyarınca; 4857 sayılı Kanuna göre işçi, iş sözleşmesinin sebepsiz yere feshi nedeniyle iş sözleşmesinin feshinin bildirim tarihinden itibaren bir ay içinde talepte bulunmak ve iş sözleşmesinin çözülmesini istemek zorundadır.
857 Sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesine göre; 857, “İşverenler, süresi belli olmayan iş sözleşmesini feshini işçinin yeteneğine, davranışlarına, şirketin ihtiyaçlarına, işine veya pozisyonuna göre gerekçelendirmek zorundadır”. 25. bölümde belirtilenler dışındaki ve işyerinde iş performansını önemli derecede kötü etkileyen nedenler olması gerekir.
Örnek olarak; İşçi verimsizliğinin nedenleri: ortalama olarak, benzer işlere sahip insanlardan daha az üretken; Beklenenden daha yüksek kıdem performansı, işe daha az odaklanma, çalışamama ve öğrenme ve kendi kendine eğitim model olamama sayılabilir.
İşe İade Davası Açma Süresi
İş Kanunu’nun 20/1. maddesine göre, işe iade durumunda işçi, fesih ihbarnamesinin kendisine ulaştığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde bir aracı tayin etmek zorundadır. Arabuluculuk görüşmesi sırasında anlaşmaya varılmazsa, son raporun tarihinden itibaren iki hafta içinde iş mahkemesinde işe iade işlemleri başlatılabilir. İşe iade davası açma süresi kısacası 1 aydır. Bu süre tamamlandığında hala işe iade davası açılmamış ise işçinin dava hakkı düşer. Benzer hukuki makalelerimize blog bölümümüzden ulaşabilirsiniz.
